مذهبی
????ابدال
«ابدال» جمع «بدل» يا «بديل»، عدهای معلوم از صالحان و خاصان خدا [هستند] كه گويند:
????هيچگاه زمين از آنان خالی نباشد و جهان بديشان برپاست. آنگاه كه يكی از آنان بميرد، خدای تعالی ديگری را به جای او برانگيزد.
????كنزالعمال، ج 11، ص 125
????تا آن شمار_كه به قولس هفت و به قولی هفتاد است_همواره كامل بماند.
????علي اكبر دهخدا، لغتنامه، ابدال
????برخی نيز گفتهاند: «آنان گروهی اند كه خداوند به وسيله آنها دين را بر پا نگه می دارد و روزی را نازل میگرداند. چهل نفر از ايشان در شام و سی نفر در ساير بلاد هستند. هر گاه يكی از دنيا برود، كس ديگری همانند او به جای او قرار میگيرد.»
????خليل بن احمد، العين، ج 8، ص 45؛ ر.ك: حلية الاولياء، ج 3، ص 114؛ كشف الخفاء، ج 1، ص 25
????علت اينكه «ابدال» ناميده شدهاند، همين است كه چون يكی از دنيا رود، كسی مانند او جايش را میگيرد.
????مجمع البحرين، ج 5، ص 319
????در روايات اسلامی آمده است: «ايشان گروهی از ياران حضرت مهدی عليه السلام در شام هستند.
????كتاب الغيبة، ص 476؛ شيخ مفيد، اختصاص، ص 208 و مسند ابي يعلي، ج 12، ص 270؛ صحيح ابن حبان، ج 15، ص 159
و هنگام ظهور آن حضرت، خود را به مكه رسانده با ايشان بيعت ميكنند.» البته در برخی روايات «ابدال» همان اوصيا معرفی شدهاند.
????از خالد بن هيثم فارسی نقل شده كه گفت: «به امام رضا عليه السلام عرض كردم مردم اعتقاد دارند كه بر روی زمين ابدالی هستند؛ ايشان كيانند؟ حضرت فرمود: راست میگويند، ابدال همان اوصيا هستند كه خداوند ايشان را بدل پيامبران قرار داد؛ وقتی كه ديگر نبوت با پيامبر اسلام صلی الله عليه و آله به پايان رسيد..»
????طبرسي، الاحتجاج، ج 2، ص 437
????درباره ويژگی اين افراد گفته شده است: « رهبان بالليل ليوث بالنهار كان قلوبهم زبر الحديد فيبايعونه بين الركن و المقام »
????شيخ مفيد، الاختصاص، ص 208
آنان راهبان شب و شيران روز هستند. دلهايشان چون فولاد سخت است كه در ميان ركن و مقام، با آخرين ذخيره الهی حضرت مهدی عليه السلام بيعت میكنند.»